Mạch đường tâm linh Đông - Tây Yên Tử

(BGO) - Khu vực Đồng Thông thuộc xã Tuấn Mậu, huyện Sơn Động (Bắc Giang) vốn thuộc quần thể di tích Phật giáo Yên Tử gồm nhiều di tích như: đền, chùa Trình, chùa Cầu, chùa Kim Quy, đèo Bụt, núi Phật Sơn. Quần thể thắng tích này nằm trong khu bảo tồn thiên nhiên Tây Yên Tử là vùng đất địa linh, có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, là một phần của mạch đường tâm linh Đông-Tây Yên Tử.

Từ các tư liệu lịch sử và khảo sát thực tế, có thể nhận thấy từ thời Lý (thế kỷ XI) và sau đó là thời Trần (thế kỷ XIII – XIV) đến các triều đại sau này, khu vực núi Yên Tử và Tây Yên Tử đã có dấu tích các thiền sư đến nơi này tu hành dựng chùa. Với vị trí địa lý, cảnh quan thiên nhiên kỳ thú, hội tụ khí thiêng rất phù hợp với việc dựng chùa, tu thiền, giác ngộ đạo pháp, xứng đáng là vùng đất linh, chốn Tổ của thiền phái Trúc Lâm, một dòng thiền thuần Việt, tiêu biểu cho bản sắc văn hoá và ý thức độc lập tự chủ của dân tộc.

Việc dựng chùa ở các điểm cao này ngoài để tu hành, tham thiền học đạo còn  cho thấy nhãn quan chiến lược của các vương triều phong kiến xưa lưu tâm đến vấn đề an ninh quốc gia ở khu vực Đông Bắc – một vùng đất có vị trí quan trọng, trấn giữ kiểm soát cả khu vực rộng lớn địa đầu của Tổ quốc về quân sự, chính trị và kinh tế. Từ đó có cái nhìn ở góc độ du lịch văn hóa, tín ngưỡng Phật giáo Trúc Lâm Yên Tử trong thời đại ngày nay và có thể hình thành các tuyến du lịch văn hóa tín ngưỡng Phật giáo Trúc Lâm, gồm: Tây Yên Tử và Đông Yên Tử.

Kết hợp tuyến Đông-Tây Yên Tử là một con đường văn hóa tâm linh ý nghĩa. Từ trung tâm Phật giáo Vĩnh Nghiêm đi cụm di tích thứ nhất với chùa Bình Long, Yên Mã, Hòn Tháp (Lục Nam) đi tiếp Côn Sơn, Kiếp Bạc, chùa Thanh Mai (Chí Linh - Hải Dương), tiếp đến chùa Hồ Bấc, khu đền Trần, khu sinh thái/ đền Suối Mỡ (Lục Nam); Trung tâm/chùa Vĩnh Nghiêm đi chùa Bình Long, Yên Mã, Hòn Tháp.

Sau đó đi tiếp chùa Côn Sơn, đền Kiếp Bạc, chùa Thanh Mai, Ngũ Đài Sơn; đến trung tâm Phật giáo Quỳnh Lâm, đền An Sinh, chùa/am Ngoạ Vân, Hồ Thiên, đi tiếp xuống cụm di tích thứ ba chùa Đồng Vành, Am Vãi, đền Trần (Lục Nam), sau đó đi tiếp lên chùa Đồng, xuống Bảo Sứ, Một Mái, chùa Tiên, Hoa Yên, Giải Oan (Quảng Ninh) và kết thúc.

Từ Vĩnh Nghiêm - đến hết toàn bộ di tích Tây Yên Tử, sau đó lên chùa Đồng, Hoa Yên, Giải Oan và quay về Quỳnh Lâm, An Sinh, Ngoạ Vân, Hồ Thiên, về Côn Sơn, Kiếp Bạc hoặc là từ Vĩnh Nghiêm đi Côn Sơn, Kiếp Bạc, Thanh Mai, đến Quỳnh Lâm, An Sinh, Ngoạ Vân, Hồ Thiên để rồi lên Hoa Yên, chùa Đồng và xuống chùa Đồng Vành, đền Trần, chùa Am Vãi rồi trở về Suối Mỡ, Hồ Bấc và kết thúc ở Bình Long, Hòn Tháp, Yên Mã.

Để con đường du lịch văn hoá tín ngưỡng Trúc Lâm Yên Tử trở thành hiện thực cần có sự chung tay hành động trong việc bảo tồn sinh cảnh của di tích, cụm di tích cũng như toàn bộ khu vực thuộc núi Yên Tử và các vùng phụ cận. Nếu có  lộ trình khai thác, phát huy, giữ gìn văn hoá Trúc Lâm Yên Tử thiết thực, chắc chắn trong thời gian không xa nữa, con đường du lịch văn hoá tín ngưỡng Trúc Lâm Yên Tử sẽ trở thành hiện thực, đáp ứng mong mỏi của du khách trong và ngoài nước đến chiêm bái, ngưỡng mộ Yên Tử huyền tích, hùng vĩ.

Theo Thân Quang Huy (báo Bắc Giang)
Du lịch, GO!