< Chính diện ngôi đình đây. Đình thần Dương Văn Hạnh, ngôi đình mà hồi thời Pháp, người ta phải gọi trại đi là đình thờ Thần Không Đầu (vị trí đình).
Lý Nhơn ngày xưa là một khu rừng hoang vu chưa có tên. Theo truyền thuyết từ thời ấy, có một người họ Lý tên Nhơn đến đây khai phá, quy tụ cư dân. Ông Lý Nhơn đến lúc chết vẫn không có con nên dân lấy tên ông đặt tên làng để tưởng nhớ người đã 'khẩn hoang lập ấp'.
Sau này, lúc ông Trương Định rút nghĩa quân về chiến khu Lý Nhơn thì ở đây đã có nhiều dân cư, có chính quyền tự quản do ông Dương Thường làm xã trưởng, ông Dương Văn Hạnh là phó xã, ông Cả Hành đứng ra cáng đáng việc chung của xã. Ông Hạnh trở thành đệ tử của nguyên soái Trương Định chuyên lo việc hậu cần trong thời gian Trương Định còn trú tại đây.
Giặc Pháp tràn tới, cả ba ông đều bị bắt vì có liên quan mật thiết đến nghĩa quân Trương Định. Về sau ông Cả Hành bị dẫn ra Côn Đảo, ông Dương Thế Đường mất tích.
Còn ông Dương Văn Hạnh, giặc Pháp đưa về Sài Gòn một thời gian ngắn, hứa phong quan tiến chức nếu ông chịu chỉ chỗ Trương Định ẩn trốn nhưng Dương Văn Hạnh cương quyết không khai.
Hai câu trả lởi đầy khí phách của ông khi bị tra khảo còn truyền lại trong dân gian là:
- Ta thà chết chứ không để giặc bắt Trương Định.
- Sinh vi quân, tử vi thần.
Thuyết phục mãi không được, năm 1863, Pháp đưa ông Sáu về Lý Nhơn rồi tập trung dân ra bờ sông. Giặc dùng thân tre chẻ đôi kẹp vào cổ ông Sáu rồi chém đứt đầu, quăng xác xuống sông còn thủ cấp của ông thì mang đi.
Dân tìm vớt xác ông đem chôn tại khoảng đất phía trong nơi ông bị chém và xây mộ bằng đá, cử người trông coi mồ mả, nhang đèn tử tế.
Hai bên có chữ rằng 'Mộ xây lên đền ơn tiền bối, bia dựng lên đáp nghĩa hy sinh'. Giữa là mộ bia ghi 'Dương Văn Hạnh - Vị quốc vong thần - 1863 - Nhân dân đồng lập mộ'.
Ngày 19 tháng 8 năm 1864, Huỳnh Công Tấn phản bội dẫn đường cho quân Pháp bất ngờ bao vây đánh úp. Bản doanh ở Gò Công thất thủ, Trương Định bị gãy xương sống trọng thương và ông đã rút gươm tự sát tại Ao Dinh để bảo toàn khí tiết vào sáng ngày 20 tháng 8 năm 1864.
Sau khi dập tắt cuộc khởi nghĩa của Trương Định, giặc Pháp rút đi, người già tìm thầy xem đất.
Một thầy địa lý không hiểu do được báo mộng hay cảm thương người vì nước quên thân, đã phán rằng: "Đất Lý Nhơn đã có chủ, nhưng hiện nay chưa ổn định vì người chủ mất đầu còn đi lang thang, chưa có nơi yên nghỉ. Các ông cần xây đình để thờ ông Sáu Hạnh".
À, trong ảnh cũng có chiếc xe, con 'quái vật' của mình đó.
Do vậy, nhân dân Lý Nhơn góp tiền xây đền thờ nhưng họ phải dấu tên ông Sáu Hạnh mà gọi là thờ "ông Thần Không Đầu”. Ngôi đình lúc đầu xây ngay chỗ ông Sáu bị chém, nên gọi là bến Đình.
Lâu ngày đất lở, đình có nguy cơ bị đổ nên phải dời đi nơi khác nhưng tên gọi bến Đình vẫn không thay đổi. Thời đánh Mỹ, ngôi đình này chính là nơi cách mạng hội họp nên bị giặc đánh phá tan nát. Một lần nữa ngôi đình lại phải dời đến vị trí nay là khu vực trụ sở xã Lý Nhơn.
Noi gương Thần Không Đầu, từ bao nhiêu cuộc khởi nghĩa xưa kia cho đến thời đánh Pháp, đánh Mỹ, người dân xã Lý Nhơn luôn luôn là những "người lính hậu cần" của chiến khu đừng Sác. Hiện nay toàn xã có hơn 400 hộ, trong đó có đến 82% là gia đình liệt sĩ.
Còn phia ngoài kia hình như là sông.
Sau này, người ta xây dựng Nhà bia Liệt Sĩ xã Lý Nhơn ngay bên cạnh đình để tưởng nhớ công ơn những người đã ngã xuống vì chính nghĩa. Hàng năm đều có lễ tưởng niệm long trọng được tổ chức tại đây với sự tham gia đông đảo của người địa phương.
Hèn chi trên đường vào, mình thấy ven lộ Lý Nhơn có nhiều những viên nhỏ tròn tròn; lúc ấy cứ nghĩ thầm: quái lạ, rõ ràng là... phân dê nhưng lão 35 này ở đâu chả thấy! Bây giờ thì rõ: thủ phạm là đây!
Ở Cần Giờ, những câu chuyện về nơi cư trú xưa như: Giồng Am, Giồng Cá Trăng, Gò Ba Động, Giồng Cháy, Giồng Sắn… còn được lưu truyền đến ngày nay.
Những nhân vật có công khai khẩn đất hoang và đứng ra lập thành các khu dân cư như ông Trần Quang Đạo và Lý Nhơn là hai nhân vật lịch sử được nhân dân Cần Giờ tôn kính, xem như là Thành Hoàng làng của Bình Khánh, An Thới Đông, Lý Nhơn. Hàng năm đến ngày giỗ của các vị tiền hiền này nhân dân trong vùng tổ chức cúng lễ để tưởng nhớ công ơn của hai vị.
Vậy nếu quẹo trái theo đường thủy thì sao? Đấy là hướng cửa sông Soài Rạp, nơi con sông đổ ra biển Đông thông qua vịnh Cần Giờ.
Ở đình Cần Thạnh còn lưu giữ được mão, gươm, ấn và hai chữ thần rất lớn cẩn chạm trên gỗ, là sắc phong chung của vua Tự Đức cho thần làng ở đây. Trong đình ngoài việc thờ các câu đối, những hình tượng, còn có thờ liệt sĩ, ông tổ.
Mình xin nhắc lại rằng, tình thật lúc ấy bọn mình cũng chả biết đang ở vị trí nào, chỉ biết là ở Lý Nhơn. Khi ấy còn nghĩ ngộ là trung tâm Lý Nhơn chắc phải chạy ngược lại (hồi vô mình đã rẽ phải), rát xa và phải chạy theo sông.
Không xem kỹ trước khi đi sẽ phải mày mò, nhưng vậy mới vui!
Thiệt ra thì trật lất, mình đang trong trung tâm xã chứ đâu!
Cần Giờ cũng có rất nhiều miếu như miếu: So Đũa, Bình Khánh, Lý Nhơn, Nhất Nhị, Đá Giăng, Ngũ Hành…Các miếu này đều được xây dựng theo kiến trúc cổ xưa và tùy từng làng mà được thờ cúng khác nhau. Cần Giờ có hai Lăng Ông: Lăng Ông ở Cần Thạnh và Lăng Ông ở Thạnh An được ngư dân rất sùng bái và tôn kính, là vị thần che chở cho người dân đi biển và phù hộ cho họ những mùa cá bội thu.
Đến Lý Nhơn mà không có thông tin gì về nơi này sẽ là điều thiếu sót, vậy thì đây dù rằng không nhiều:
Lý Nhơn là một xã thuộc huyện Cần Giờ - thành phố Hồ Chí Minh. Xã Lý Nhơn có diện tích 154,59 km², dân số năm 1999 là 4381 người, mật độ dân số đạt 28 người/km². Còn dân số ngày nay thì chỉ có Trời và các bác làm ở xã biết thôi.
Từ trước năm 2009, do Lý Nhơn là xã xa trung tâm huyện và thành phố nên điều kiện đi lại rất khó khăn vì kênh, rạch nhiều.
Thậm chí xã khi ấy không có một trường trung học phổ thông, do đó học sinh phải lên xã Bình Khánh để học và phải ở ký túc xá tại đấy vì chi phí đi lại quá tốn kém.
Nếu lúc này có đem theo cái netbook thì chắn chắn sẽ là dịp xài do trong đó có bản đồ vệ tinh Gmap không cần mạng, tha hồ tra cứu.
Chuyến lon con, không đem theo nên giờ thì... trở ra!
Người dân ở đây hồi đó chủ yếu sống bằng nghề nông, đánh bắt cá và làm muối. Lý Nhơn thuở ấy có hơn 5 ngàn nhân khẩu nhưng cả xã chỉ có hai trạm y tế thiếu thốn đủ bề. Riêng điều kiện đi lại của ba ấp Tân Điền, Lý Thái Bửu và Lý Hòa Hiệp thì rất khó khăn.
Chẹp chẹp, trung tâm xã là đây chứ đâu, hi hi...
Giờ đây, Lý Nhơn thay đổi rất nhiều với đường xá rộng rãi, nhà cửa khang trang. Trạm xá bây giờ cũng được xây mới, nhiều chuyên môn hơn; còn các trường học cũng vậy. Quan trọng nhất là cuộc sống người dân được nâng cao hơn cũng nhờ các đồng muối, ao tôm.
Nhìn phía xa trông như cụm đồi thấp, nhưng không phải đâu vì đó chính là một góc rừng Sác.
Lỡ ra thì vẫn cứ ra,
mấy ai biết chuyện động trời tiếp theo?
Bạn chờ xem tiếp phần sau nhé.
Còn tiếp
Phần 1 - Phần 2 - Phần 3 - Phần 4 - Phần 5 - Phần 6
Điền Gia Dũng
Du lịch, GO!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét