Đi lang thang (đi gần nên chả dám nói 'phượt') mà chỉ chạy một con đường nhưng đi đến lần 3 thì... í ẹ quá! Phương châm phượt là tốt nhất nên đi một đường, về một ngõ. Đây chả phải phượt nhưng cứ đi đi về về trên cùng lối thì... chán pà kố.
Vậy nhưng cái bất ngờ vẫn đến nhờ sự tinh mắt của 'nửa kia'. Cái này sẽ kể trong phần ghi trong chú thích của từng ảnh, còn phần chữ đen trong bài này mình sẽ tản mạn một chút về vùng đất ni.
Lý Nhơn là một xã thuộc huyện Cần Giờ, thành phố Hồ Chí Minh. Lý Nhơn bạn nghe quen quen?
Có thể là vậy vì ở thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định thuộc vùng Nam Trung Bộ cũng có một xã trùng tên nhưng... ngược lại là Nhơn Lý. Đây là vùng đất nổi tiếng với nhiều thắng cảnh đẹp mà ta có thể tạm kể qua như Eo Gió, đồi cát Nhơn Lý, núi Đá Đen...
Nhơn Lý ngoài kia là bán đảo thì Lý Nhơn ở đây cũng vậy, nói chính xác hơn là 'xã bán đảo' trên huyện... đảo Cần Giờ. Gọi là huyện đảo Cần Giờ, về mặt địa lý không chuẩn nhưng thiệt ra cũng chả sai bởi từ trung tâm TP.HCM đi về hướng Đông - Nam: Cần Giờ nằm bên kia sông Nhà Bè. Vây quanh và ngay trên địa bàn huyện lại có 7 con sông lớn, hàng trăm con rạch chằng chịt ngang dọc, chiều dài tổng cộng 756km, chia mảnh đất có diện tích 714km² này thành 69 cù lao, và 12km bờ biển.
Trên mảnh đất ấy, xã Lý Nhơn nằm ở phía Tây Nam huyện với một vùng đất mặn mòi với những địa danh nghe hoang sơ như thời cha ông mở cõi về phương Nam, trên 300 năm trước, như Doi Lầu, Tắc Cá Cháy, Mương Thông, Đuôi Chồn, Kinh Kê... vẫn còn tồn tại các tên gọi ấy đến ngày nay.
Xã Lý Nhơn rộng 15.815ha, chiếm 22% diện tích của huyện với trên 5.500 dân, bị kẹp giữa hai con sông lớn là Soài Rạp và Đồng Tranh. Đây là nơi vừa có biển, vừa có rừng, vừa có ruộng lúa, ruộng muối nên người dân tại đây cũng có ba nghề chính: đánh cá, làm muối, làm lúa. Nói huỵch tẹc ra thì nghề nào cũng kiếm được tiền, tuy không nhiều. Còn nghề nuôi tôm thì có thu nhập cao nhưng vốn liếng cũng cao, lại không ít rủi ro.
Hồi đó, Lý Nhơn từng nằm trong danh sách 20 xã nghèo trọng điểm của thành phố. Lý Nhơn nghèo vì là xã vùng sâu, lại càng xa vì sông, đò cách trở.
Đường về xã hồi ấy chỉ có một tuyến độc đạo dài hàng chục cây số, lầy lội lúc trời mưa, bụi mịt mù khi trời nắng, ổ gà, ổ voi luôn thách thức người cầm lái các loại xe...
... Năm 2009, khi Hợp tác xã muối Tiến Thành lắp đặt dây chuyền sản xuất muối tinh, đường giao thông quá xấu nên việc vận chuyển máy móc, thiết bị phải đi bằng đường sông!
Khi phải thay một chiếc mô-tơ, công nhân phải dùng xe hai bánh, vật lộn với tuyến đường lầy lội, trầy trật mãi mới mang về xưởng được.
Hợp tác xã còn vậy nên dân khi ấy thì vất vả trăm bề. Muối dân làm hồi đó theo công nghệ lạc hậu, sản phẩm làm ra chủ yếu là muối thô với nhiều tạp chất, hàm lượng Nacl thấp, năng suất không ổn định...
... Đã vậy, có năm trúng sản lượng lớn tới 50 ngàn tấn nhưng đường vận chuyển khó khăn, giá cả đã bấp bênh lại thường bị tư thương vịn vào chi phí vận chuyển cao để ép giá, bán rẻ hơn bèo.
Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng ngành muối chưa được đầu tư đúng mức, hệ thống kênh mương vừa thiếu vừa xuống cấp, bà con chủ yếu phụ thuộc vào thủy triều để tận dụng dòng chảy dọc bờ bao để lấy nước vào ruộng nên luôn bị động. Hạt muối làm ra nhưng hệ thống kho trữ tạm bợ, không an toàn trong mùa mưa bão, tỷ lệ hao hụt muối nhiều càng làm cho đời sống của nông dân khó khăn thêm.
Thời điểm năm 2010, xã có 1.446 hộ dân thì 547 hộ, chiếm tỷ lệ 37,8% nằm trong diện đói - nghèo. Nhà ở của nhân dân phần lớn là tranh tre dột nát. Trường học, trạm y tế xuống cấp, tỷ lệ trẻ bỏ học giữa chừng cao, phần lớn nhân dân chưa được dùng nước sạch...
Rồi như bừng tỉnh: Là một trong những xã đầu tiên của thành phố thực hiện thí điểm xây dựng nông thôn mới, đến nay xã Lý Nhơn hoàn toàn thay đổi. Đường về xã được trải nhựa, chưa dám nói là phẳng lỳ nhưng hoàn toàn êm thuận.
Không chỉ lộ Lý Nhơn dài hơn 20 km được nâng cấp mà thêm một tuyến nữa chạy dọc bờ sông được làm mới hoàn toàn (chính là con đường mình đang đi đây), rút ngắn khoảng cách về trung tâm xã gần năm km. Con lộ mới có cao trình vượt lũ, cũng được trải nhựa phẳng phiu.
Cùng với các trục đường liên xã, tất cả các tuyến đường liên ấp, nội ấp, thậm chí nội tổ dân cư đều được mở rộng, nâng cấp từ đường đất lên đường bê-tông.
Ngoài ruộng, tám tuyến đường trục nội đồng có tổng chiều dài 23,8 km cũng được nâng cấp cùng hệ thống kênh mương nội đồng.
Tính ra, chỉ trong vòng ba năm, Lý Nhơn đã làm mới, nâng cấp 65,6 km đường giao thông. Để có những con đường này, 948 hộ dân đã tình nguyện hiến hơn 248.569 m² đất mở đường.
Tính thành tiền thì số đất bà con tự nguyện đóng góp cho chương trình xây dựng nông thôn mới trong xã lên đến 36 tỷ đồng. Nếu tính cả cây trồng, công trình xây dựng trên đất thì giá trị còn cao hơn nữa.
Nhưng không sao, khi nãy đá ngắm sông rồi.
Trong sản xuất thủy sản, nhờ các chính sách ưu đãi về vốn vay, hướng dẫn kỹ thuật canh tác, nuôi trồng thủy sản, tìm kiếm thị trường tiêu thụ... sản xuất, kinh doanh của bà con nông dân Lý Nhơn bắt đầu khởi sắc.
Trong sản xuất muối, với phương thức canh tác trên ruộng trải bạt, năng suất, chất lượng hạt muối Lý Nhơn tăng lên rõ rệt.
Được vay vốn, hàng trăm hộ diêm dân mua bạt, làm theo kỹ thuật mới trên diện tích 370 ha. Trên ruộng trải bạt, muối kết tinh nhanh hơn. Do rút ngắn quy trình sản xuất, quay vòng nhanh nên năng suất đạt tới 70 tấn/ha/vụ...
Hạt muối giờ đây không lẫn tạp chất, tỷ lệ Nacl cao tới 98%, giá bán cao hơn từ 10 đến 12% so với muối thường.
Từ hạt muối thô của bà con nông dân trong xã, qua dây chuyền chế biến của Hợp tác xã Tiến Thành sản phẩm muối Lý Nhơn với khá nhiều mặt hàng như muối tinh, muối sấy, muối i-ốt... mẫu mã đẹp có mặt ở hệ thống các siêu thị trong thành phố.
Chất lượng sản phẩm nông nghiệp cao, đường giao thông thuận tiện, làm cho giá trị sản phẩm hàng hóa của nông dân Lý Nhơn tăng lên đáng kể. Đầu năm 2010, thu nhập bình quân đầu người của Lý Nhơn chỉ 15,8 triệu đồng thì đến năm 2013 đã nâng lên 30,7 triệu đồng.
Cả xã không còn nhà tranh tre dột nát, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 37,8% xuống còn 13,6%. Trường học, trạm y tế, nhà văn hóa được xây mới, 99% số hộ dân được dùng nước sạch, điện lưới; điện thoại, mạng internet phủ khắp... đời sống vật chất, tinh thần của bà con tăng lên rõ rệt.
Ngày nay, từ trục mang tên Rừng Sác thênh thang bốn làn xe, ta rẽ phải, đi thêm bằng ấy cây số nữa, qua những khu rừng đước 30 năm tuổi xanh ngút ngàn, qua những ao tôm rộng lớn nước phun trắng xóa từ những xa quạt sục khí,...
... qua những cánh đồng làm muối ngập nước mưa (bởi đang là mùa muối không trắng đồng) là đến trung tâm xã Lý Nhơn, cũng là đến nơi tập trung đông dân cư nhất phía đông huyện... và các bạn sẽ thấy Lý Nhơn đã thay đổi như thế nào so với 30 năm trước.
Dân chưa thiệt giàu thật, nhưng cái khó ngày xưa giờ đây đã là quá khứ rồi.
Bây giờ trở về Bình Khánh rồi qua phà về nhà à? Không đâu, cuối mùa xoài, ta xuôi về Cần Thạnh cho em lựa vài tấn, á quên! vài ký.
Nơi ấy cũng có thứ mắm cá cơm nguyên chất không pha mà nửa kia rất khoái.
Bạn nhớ nhé, khi đi Cần Giờ đừng quên món đặc sản bình dân này nha. Mua ở đâu, ngon đến thế nào thì phiền bạn xem bài sau nhé - vẫn còn nhiều điều lý thú lắm.
Còn tiếp
Phần 1 - Phần 2 - Phần 3 - Phần 4 - Phần 5 - Phần 6
Điền Gia Dũng
Du lịch, GO!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét